Łysienie plackowate – co to jest, objawy, przyczyny i leczenie

Łysienie plackowate to choroba o niewyjaśnionej etiologii, prowadząca do zmian zapalnych oraz uszkodzeń w mieszkach włosowych i wypadania włosów. Ponieważ przypadłość ma charakter niebliznowaciejący typowym symptomem jest pojawienie się regularnych bezwłosych obszarów na niezmienionej chorobowo skórze głowy. Dowiedz się, jakie są pierwsze objawy łysienia plackowatego. Kto zajmuje się diagnostyką? Jak wygląda leczenie i czy możliwy jest odrost włosów na obszarach dotkniętych łysieniem plackowatym?

Co to jest łysienie plackowate?

Łysienie plackowate (alopecia areata) to choroba prowadząca do miejscowej utraty włosów, występująca najczęściej u dorosłych kobiet i mężczyzn, ale zdarza się również u dzieci i młodzieży. Przypadłość charakteryzuje się nagłą utratą włosów, zazwyczaj w postaci owalnych lub okrągłych ognisk. Jednocześnie na skórze głowy nie ma widocznych gołym okiem zmian chorobowych. Przyczyny łysienia plackowatego nie są w pełni zrozumiałe, jednak uważa się, że choroba ma podłoże autoimmunologiczne. W wyniku zaburzenia układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe, co prowadzi do powstawania stanu zapalnego, uszkodzeń i nadmiernego wypadania włosów w określonych obszarach.

Łysienie plackowate u kobiet i mężczyzn występuje z podobną częstotliwością. Jednak u kobiet utrata włosów może stanowić poważniejszy problem psychologiczny, wpływając na samoocenę i jakość życia. Przypadłość często ujawnia się w młodym wieku, również u dzieci i młodzieży. U niektórych pacjentów oprócz zmian w obrębie owłosionej skóry głowy pojawiają się również zmiany na paznokciach.

Nadmierne wypadanie włosów jest zawsze wskazaniem do wizyty u specjalisty (trychologa lub dermatologa), który przeprowadzi badanie trichoskopowe i podejmie decyzje dotyczące dalszego postępowania. W leczeniu łysienia plackowatego stosuje się zarówno terapie miejscowe jak i ogólne oraz zabiegi poprawiające kondycję skóry głowy i odrost włosów.

Rodzaje łysienia plackowatego

Łysienie plackowate może przybierać różne formy. Każdy z typów przypadłości ma charakterystyczne cechy, które wpływają na obraz i przebieg choroby.

• Łysienie plackowate ogniskowe – najczęściej spotykana postać, charakteryzuje się występowaniem owalnych ognisk wyłysienia na skórze głowy a niekiedy również innych obszarach ciała.
• Łysienie plackowate rozlane – charakteryzuje się równomiernym przerzedzeniem włosów na dużej powierzchni skóry głowy, bez wyraźnych ognisk wyłysienia.
• Łysienie plackowate całkowite – prowadzi do całkowitej utraty włosów na skórze całej głowy (również rzęs i brwi).
• Łysienie plackowate uogólnione – obejmuje całkowitą utratę włosów nie tylko na głowie, ale także na innych częściach ciała.
• Łysienie plackowate złośliwe – ciężka i długotrwała postać choroby, charakteryzująca się opornością na wiele metod leczenia.
• Łysienie plackowate wężykowate – wyłysienia mają kształt serpentyn na obrzeżach owłosionej skóry głowy, zwykle w okolicy potylicznej, skroniowej, czołowej.
• Łysienie plackowate pasmowate – postać odwrócona łysienia wężykowatego, wypadanie włosów postępuje od środka do zewnątrz.

Jakie są przyczyny łysienia plackowatego?

Przyczyny łysienia plackowatego nie są w pełni wyjaśnione, jednak uważa się, że jest to przypadłość o podłożu autoimmunologicznym. Układ odpornościowy atakuje własne mieszki włosowe, a uwalniane cytokiny prozapalne przyczyniają się do nacieków limfocytów T, nasilania się stanu zapalnego i uszkodzenia mieszków włosowych. Jednak powstawanie choroby jest często złożone, a wśród czynników przyczyniających się do jej rozwoju wymienia się również predyspozycje genetyczne, zaburzenia endokrynologiczne, przewlekły stres, poważne infekcje oraz inne choroby autoimmunologiczne i przewlekłe (np. atopowe zapalenie skóry, bielactwo czy reumatoidalne zapalenie stawów).

Jak wygląda łysienie plackowate – objawy

Łysienie plackowate nie daje objawów przepowiadających, dlatego zwykle pierwszym symptomem przypadłości jest pojawienie się niewielkich, owalnych ognisk wyłysienia na skórze głowy. Włosy w tych miejscach wypadają gwałtownie, pozostawiając gładką skórę głowy, wolną od oznak stanu zapalnego. Z czasem ogniska łysienia plackowatego mogą się powiększać lub łączyć, ale jedynie w rzadkich przypadkach prowadzą do całkowitego wyłysienia.

Specyficznym objawem łysienia plackowatego, widocznym jedynie w badaniu trychologicznym jest obecność tzw. włosów wykrzyknikowych (cienkie u nasady, grubsze i ciemniejsze końcówki), które występują wokół ognisk wyłysienia.

Diagnostyka łysienia plackowatego

Rozpoznanie łysienia plackowatego opiera się na obserwacji objawów klinicznych oraz przeprowadzeniu badania trychologicznego – trichoskopii przez dermatologa trychologa. Charakterystyczne dla przypadłości owalne ogniska wyłysienia oraz obecność włosów wykrzyknikowych są wystarczające dla postawienia diagnozy, dlatego zwykle nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań.

Sposoby na łysienie plackowate – leczenie

Rozpoznanie łysienia plackowatego pozwala specjaliście (dermatologowi trychologowi) podjąć decyzje dotyczące dalszego postępowania. Ze względu na wieloczynnikowe podłoże dolegliwości terapia może wymagać złożonego podejścia. Jej celem jest redukcja stanu zapalnego, zahamowanie wypadania włosów i pobudzenie ich odrostu. Jednak efekty leczenia zależą w dużym stopniu od indywidualnych reakcji organizmu, dlatego mogą być różne u poszczególnych pacjentów. W terapii łysienia plackowatego wykorzystuje się przede wszystkim:

• glikokortykosteroidy – stosowane miejscowo, doustnie lub w postaci zastrzyków w celu zahamowania stanu zapalnego,
• leki immunosupresyjne – szczególnie cyklosporyna. Leczenie ogólne stosowane jest w cięższych przypadkach łysienia plackowatego, w celu modulacji układu odpornościowego i zahamowania procesu autoimmunologicznego,
• minoksydyl – lek stosowany miejscowo, który stymuluje wzrost włosów,
• cygnolina – stosowana miejscowo, wykazuje działanie przeciwzapalne i antyproliferacyjne,
• fototerapia – naświetlanie skóry głowy promieniowaniem UVB lub fotochemioterapia w połączeniu z preparatami zwiększającymi wrażliwość skóry na światło (PUVA), może wspomagać leczenie stanu zapalnego i odrost włosów,
• zabiegi medycyny estetycznej – wspomagają leczenie farmakologiczne i odrost włosów, pacjentom zalecane są m.in. lampy LED, mezoterapia igłowa skóry głowy, osocze bogatopłytkowe, laseroterapia czy karboksyterapia.

Czy po łysieniu plackowatym odrastają włosy?

Łysienie plackowate ma charakter odwracalny. Odpowiednio dobrana terapia pozwala zredukować stan zapalny, a po jego wyciszeniu rozpoczyna się fizjologiczny cykl wzrostu włosów. Dodatkowe zabiegi z zakresu medycyny estetycznej wspomagają leczenie, poprawiają kondycję skóry głowy i efektywność terapii. Należy jednak pamiętać, że w przypadku łysienia plackowatego, nawet po skutecznym leczeniu i odrośnięciu włosów istnieje ryzyko nawrotu choroby i ich ponownej utraty. Dlatego niezwykle ważna jest odpowiednia opieka dermatologiczna, monitorowanie postępów leczenia a w dalszej kolejności wizyty kontrolne, pozwalające na szybkie reagowanie.

Leczenie łysienia plackowatego w Warszawie

Specjaliści z kliniki Projekt Skóra w Warszawie zapewniają kompleksową diagnostykę i leczenie wielu problemów skórnych, również tych przyczyniających się do nadmiernego wypadania włosów np. łysienia plackowatego. Nasz zespół składa się z doświadczonych dermatologów, trychologów oraz lekarzy medycyny estetycznej, którzy przeprowadzają precyzyjne badania trychologiczne, pozwalające na postawienie prawidłowej diagnozy i zaproponowanie indywidualnych ścieżek terapeutycznych. W zależności od potrzeb i oczekiwań pacjenta leczenie łysienia plackowatego w klinice Projekt Skóra przebiega zawsze zgodnie z aktualnymi rekomendacjami i opiera się na miejscowej i/lub ogólnej terapii farmakologicznej oraz zabiegach wspomagających. Dzięki temu możemy dbać nie tylko o doskonałe efekty ale również o komfort i bezpieczeństwo pacjentów.

FAQ

Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące łysienia plackowatego.

Źródła:

• Cheng Zhou, Xiangqian, Chen Wang, Jianzhong Zhang, Alopecia Areata: an Update on Etiopathogenesis, Diagnosis, and Management, 2021
• A. Sterkens, J. Lambert, A. Bervoets, Alopecia areata: a review on diagnosis, immunological etiopathogenesis and treatment options, 2021
• E. E. Sahn, Alopecia areata in childhood, 1995