Opadanie powiek, czyli zmniejszenie szpary powiekowej, to dolegliwość kojarząca się głównie z procesem starzenia. Tymczasem problem może stanowić poważny defekt kosmetyczny osób w każdym wieku. W niektórych przypadkach dochodzi również do znacznego ograniczenia pola widzenia, co może być wskazaniem do wykonania zabiegu. Po czym poznać nieprawidłowe położenie powieki? Jakie są przyczyny przypadłości i dlaczego czasami opadanie powiek powinno nas skłonić do wizyty u specjalisty?
Spis treści
Jak wygląda opadająca powieka?
Opadająca powieka, znana również jako ptoza, to charakterystyczne obniżenie powieki górnej jednego lub obu oczu. Wówczas fałd skórny znajdujący się pod łukiem brwiowym przy otwartym oku nachodzi na ruchomą część powieki. Przyjmuje się, że problem ptozy pojawia się, gdy powieka przysłania przynajmniej 2 mm tęczówki. Ze względu na częściowe przysłonięcie gałki ocznej, oko pacjentów wydaje się mniejsze lub wręcz przymrużone. Powieka może nawet zakrywać źrenicę, co znacząco ogranicza pole widzenia.
Wygląd opadającej powieki może być różny w zależności od przyczyny oraz stopnia zaawansowania dolegliwości – od lekkiego opuszczenia, które jest jedynie drobnym defektem estetycznym, po znaczące, które może zakłócać codzienne funkcjonowanie i komfort widzenia.
Co oznacza opadająca powieka – przyczyny przypadłości
Opadająca powieka często postrzegana jest jako problem natury estetycznej, ale w rzeczywistości może być sygnałem różnych schorzeń i dolegliwości. Jednym z z nich jest osłabienie lub uszkodzenie mięśni podnoszących powiekę. Wiele czynników może wpłynąć na osłabienie dźwigacza, m.in. choroby autoimmunologiczne, ale również spadek produkcji kolagenu w skórze, czy rozciągniecie istniejących włókien.
Opadanie powieki może mieć charakter wrodzony, związany z genetyką, lub nabyty, co oznacza, że może pojawić się w dowolnym momencie życia. Nabyta ptoza może być objawem poważnych chorób, ale często pojawia się w wyniku starzenia się skóry, urazów, problemów związanych z napięciem mięśniowym, czy infekcji skórnych w okolicy oka. Na kondycję powiek mogą też wpływać zaburzenia hormonalne, czy zmniejszenie ostrości wzroku.
Należy również pamiętać, że zmęczenie narządu wzroku spowodowane wielogodzinnym spędzaniem czasu przed ekranem komputera (lub innych urządzeń cyfrowych) może również doprowadzić do tymczasowego opadania powieki.
Opadająca powieka – przyczyny neurologiczne
Wśród najpoważniejszych schorzeń odpowiedzialnych za opadanie powieki wyróżnia się przede wszystkim przypadłości neurologiczne, uszkodzenia włókien nerwowych lub połączeń nerwowo-mięśniowych. Objaw może mieć związek z:
- uszkodzeniem nerwu okoruchowego – zwykle oprócz ptozy występuje poszerzenie źrenicy, a często również zez rozbieżny. Symptomy pojawiają się często na skutek udaru mózgu, tętniaka lub guza,
- miastenią – schorzeniem autoimmunologicznym doprowadzającym do zaburzeń przewodnictwa nerwowo-mięśniowego. Dolegliwość może nasilać się w wyniku zmęczenia i mogą towarzyszyć jej problemy z mową, połykaniem, podwójne widzenie oraz osłabienie siły mięśni szkieletowych,
- zespołem Hornera – występowaniem zmian we włóknach współczulnych. Podobnie jak w przypadku uszkodzenia nerwu okoruchowego, może występować poszerzenie źrenicy/źrenic,
- miopatie – pierwotne (wrodzone) choroby mięśniowe. Wraz z opadającą powieką pojawiają się inne objawy neurologiczne.
Opadająca powieka u dziecka
Przypadłość u dziecka może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Objawy opadającej powieki mogą pojawić się już w okresie niemowlęcym, co zwykle ma związek z nieprawidłowym rozwojem dźwigacza powieki górnej podczas rozwoju płodowego. W niektórych przypadkach może towarzyszyć innym wadom wrodzonym. Wśród innych przyczyn opadania powiek u dzieci wyróżnia się urazy w okolicy oka, infekcje oraz podobnie jak u dorosłych, choroby neurologiczne
Zauważenie przypadłości u dziecka zawsze jest wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem, ponieważ ważne jest ustalenie przyczyny i, w zależności od niej podjęcie decyzji dotyczących dalszego postępowania.
Bardzo opadająca powieka u dziecka może mieć negatywny wpływ na rozwój młodego człowieka. Przede wszystkim może powodować spadek samooceny i osłabiać kontakty społeczne, ale znaczne zwężenie pola widzenia może powodować również trudności w nauce, czy codziennym funkcjonowaniu.
Jak zlikwidować opadające powieki?
Niezależnie od tego, czy opadające powieki stanowią tylko problem estetyczny, czy funkcjonalny, ważne jest ustalenie przyczyn i możliwości usunięcia problemu. Jeśli zastosowanie preparatów farmakologicznych nie pozwala na przywrócenie właściwego położenia powieki (leki mogą być pomocne przy miastenii), zwykle zalecane są metody inwazyjne, przede wszystkim wykonanie plastyki powiek. Możliwe jest przeprowadzenie laserowej korekcji powiek lub zabiegu chirurgicznego.
Ostateczna decyzja dotycząca sposobu postępowania powinna być podjęta po konsultacji ze specjalistą.
Leczenie opadającej powieki – zabieg plastyki powiek
Jeśli podniesienie opadającej powieki wymaga przeprowadzenia zabiegu wykonuje się tzw. blefaroplastykę (plastykę powiek). Zabieg polega na usunięciu nadmiaru skóry i, w niektórych przypadkach również przepuklin tłuszczowych, co przyczynia się do znacznego powiększenia szpary powiekowej.
Nacięcia wykonywane są w naturalnych załamaniach powiek, co minimalizuje widoczność blizn.
Co na opadające powieki – domowe sposoby i triki
Plastyka powiek górnych jest najskuteczniejszą metodą likwidującą problem jej opadania. Jednak istnieją również domowe sposoby i triki, które mogą być przydatne w przypadku pacjentów z niewielkim nasileniem dolegliwości. Wśród nich można wyróżnić:
- masaż powiek – delikatny masaż w okolicy oka, zwłaszcza wzdłuż linii rzęs, może stymulować krążenie krwi i pomóc w podnoszeniu powiek,
- ćwiczenia powiek – regularne ćwiczenia polegające na świadomym podnoszeniu i opuszczaniu powiek, mogą wzmacniać mięśnie odpowiedzialne za ich podtrzymywanie,
- zimne kompresy na powieki – mogą pomóc w zmniejszeniu ewentualnej opuchlizny wpływającej na wygląd oka,
- makijaż – odpowiednio dobrany makijaż maskuje problem i optycznie powiększa oko,
- odpowiednia pielęgnacja – właściwe nawilżenie, odżywianie i uelastycznianie skóry wokół oczu może opóźniać jej starzenie się (częstą przyczyną opadnięcia powiek jest rozciągnięcie skóry),
- dobre nawyki – unikanie czynników przyczynających się do szybszego starzenia skóry (m.in. nadmierna ekspozycja na słońce, palenie tytoniu, spożywanie zbyt małej ilości wody, niedosypianie).
FAQ
Odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące rozpoznania i przyczyn opadającej powieki oraz wykonania plastyki powiek.
Co może oznaczać opadająca powieka w jednym oku?
Opadająca powieka w jednym oku może mieć wiele przyczyn, m.in. schorzeń neurologicznych, czy urazów powodujących uszkodzenie mięśni podnoszących powiekę. Jedną z przyczyn może być również wrodzone opadanie powieki. Jedna opadająca powieka zwykle nie ma związku z procesem starzenia.
Co zrobić z opadającymi powiekami?
Jeśli opadanie powieki pojawia się nagle, jest wskazaniem do pilnej konsultacji z lekarzem, ponieważ może wskazywać na schorzenia neurologiczne. Dlatego konieczne jest rozpoznanie przyczyny, po którym możliwe jest podjęcie decyzji dotyczących dalszego postępowania. W przypadku braku możliwości zastosowania leczenia farmakologicznego oraz braku przeciwwskazań, pacjenci mogą skorzystać z zabiegów takich jak blefaroplastyka czy laserowa plastyka powiek.
Jak podnieść powieki?
Powieki można podnieść na różne sposoby. Wśród nich są ćwiczenia na powieki oraz masaże, które wzmacniają mięśnie odpowiedzialne za ich podtrzymanie. W przypadku znacznego nasilenia przypadłości możliwe jest przeprowadzenie zabiegu plastyki powiek, które powoduje natychmiastową poprawę i poszerzenie pola widzenia.
Jak pozbyć się opadającej powieki górnej?
Najskuteczniejszą metodą przywracającą prawidłowe ustawienie górnej powieki jest blefaroplastyka. Zabieg polega na usunięciu nadmiaru skóry powieki i zapewnia natychmiastowe poszerzenie szpary powiekowej.
O czym świadczy opadająca powieka?
Opadająca powieka może być objawem różnorodnych stanów i dolegliwości. Wielu przypadkach jest to po prostu wynik procesu starzenia się skóry i tkanki tłuszczowej wokół oczu. Może być również spowodowana osłabieniem mięśnia dźwigacza powieki górnej lub problemami z układem nerwowym.
Przy jakich chorobach opada powieka?
Opadające powieki mogą być spowodowane przez różne schorzenia, przede wszystkim neurologiczne, takie jak: uszkodzenia nerwu okoruchowego (częste przy udarze, tętniaku, guzie), miastenia, zespół Hornera i miopatie.
Dlaczego jedna powieka opada?
Opadanie jednej powieki może być wynikiem schorzeń neurologicznych, urazów w okolicy oka lub wrodzonych nieprawidłowości.
Jakie są główne przyczyny opadającej powieki?
Najczęstszą przyczyną obustronnego opadania powiek górnych jest postępowanie procesów starzeniowych i rozciągnięcie skóry. Jeśli dolegliwość dotyczy tylko jednej powieki może mieć związek z problemami neurologicznymi lub urazem.
Czy noszenie soczewek kontaktowych może mieć związek z opadającą powieką?
Samo noszenie odpowiednio dobranych szkieł kontaktowych nie powoduje ryzyka wystąpienia opadania powiek. Jednak w trakcie niezbyt delikatnego zakładania (manipulowania skóry) może dojść do urazu (rzadko) w obrębie mięśnia dźwigacza powieki.
Do jakiego lekarza się udać z opadającą powieką?
Wszystko zależy od okoliczności pojawienia się problemu. W przypadku wystąpienia nagłego problemu najlepiej udać się do lekarza pierwszego kontaktu (a u dzieci do pediatry), który odpowiednio pokieruje pacjentem, skieruje do specjalisty i/lub na odpowiednie badania. Jeśli pacjent wie, co jest przyczyną przypadłości i myśli o zabiegu blefaroplastyki, powinien skontaktować się z kliniką oferującą plastykę powiek.
